37 dagen: Langs de zijderoute van Istanbul naar Beijing

Eeuwenlang was Istanbul, dat vroeger de namen Byzantium en Constantinopol droeg, een belangrijk begin of -eindpunt van de Zijderoute. Als centrum van het Oost-Romeinse rijk heerste de stad onder meer over de kusten en havens van de Zwarte Zee.
Je hebt hier 2 volle dagen. Dat is misschien niet voldoende voor alle bezienswaardigheden, maar je hebt wel de kans de hoogtepunten te bezoeken, zoals de Aya-Sofia, de Blauwe Moskee, Topkapi en de vele bazaars, waar net als vroeger handelswaar uit het verre oosten wordt verhandeld.

Isfahan is zonder twijfel de mooiste stad van Iran. In de stad vind je talrijke bezienswaardigheden zoals het 'Meidan-e-Eman' (Khomeniplein). Om te beginnen bezoek je op dit bekende plein de blauwe Eman moskee. Deze is met tegelwerk en gekleurde mozaïeken versierd en behoort tot één van de meest spraakmakende moskeeën van de Islamitische architectuur. Aan het zelfde plein vind je de enorme Qaisarieh Bazaar. De bazaar was ooit een van de meest luxe winkelcentra van Iran. Je kunt er nog steeds verdwalen maar tegenwoordig komen hier voornamelijk mensen voor kleinere sieraden, handgemaakte spullen en kruiden. De toegangspoort van de bazaar is erg bijzonder.
Dwars door Isfahan loopt de Zayande rivier met 3 oude bruggen die de oevers met elkaar verbinden.

Rondlopen in Teheran is een uitdagende belevenis die niet elke toerist op rondreis in Iran kan waarderen. De verkeersdrukte, de smog, het kabaal en de brute stadsbouw laten weinig aan de verbeelding over. Toch herbergt deze moderne metropool ook prachtige en stille plekken en musea. Aanraders zijn het Sa'ad Abad paleizencomplex, de National Treasury (alias diamantenmuseum), het Azadi monument, het Golestan paleis en de overdekte Tehran Bazaar-e bozorg.

Mashad dankt haar naam aan de hier begraven 8e Imam Reza en is sinds de 9e eeuw dè shi-itische pelgrimsplek van Iran. Zijn enorme mausoleum met imposante moskee maakt van deze stad het Mekka van Iran. In het museum kun je prachtige stukken bewonderen, onder andere rijk bewerkte houten deuren die van historische gebouwen afkomstig zijn. Niet alleen de schitterende moskeeën, mausolea en medresses zijn bijzonder, maar ook de ambiance en de devotie van de mensen.

Mary zelf is een slaperig stadje in de woestijn. Veel valt er niet te beleven, maar het is wel de toegang tot één van de belangrijkste archeologische sites van Centraal-Azië: Merv. De volgende dag kunt u een bezoek brengen aan Merv. Merv is de oudste en best bewaard gebleven oasestad langs de Zijderoute in Centraal Azië. Achtereenvolgens en tegelijkertijd hebben verschillende volkeren Merv bewoond. De overblijfselen in deze uitgestrekte oase omvatten 4000 jaar menselijke geschiedenis. Het historische stadscentrum van Merv bestaat uit een reeks aangrenzende ommuurde steden. Erk Kala (20 hectare) is een ommuurde waterburcht met een interne citadel. Gyaur Kala is bijna vierkant met muren die ongeveer 2 kilometer lang zijn. Binnenin zijn de Beni Makhan-moskee met z'n waterbak, een boeddhistische stoepa en klooster en het 'Ovale Gebouw' te vinden. Binnen de muren van Sultan Kala ligt het Mausoleum van Sultan Sanjar (1118-1157), dat oorspronkelijk deel uitmaakte van een groot religieus complex. Rondom het paleis grazen meestal dromedarissen.

Bukhara was één van de voornaamste marktplaatsen op de legendarische Zijderoute. Op deze Zijderoute werden goederen via kameelkaravanen door de woestijnen van Azië vervoerd van oost naar west en omgekeerd. Bukhara was één van die steden op de Zijderoute waar de goederen van de ene karavaan op de andere werden overgeladen. Daarnaast is Bukhara ook één van de vijf heilige steden van de Islamitische wereld, en mag dan ook Bukhara-i-sharif heten. Veel oude gebouwen zijn hier bewaard gebleven. De meest interessante gebouwen zijn gelegen tussen Labi Hauz met zijn theehuizen rondom een vijver en de Ark.
Je vindt hier onder andere het Samanid Mausoleum, een hoogtepunt van Centraal-Aziatische architectuur en de Bolo Hauz moskee.
Vanaf het dakterras van het Chashai Nirob café heb je een prachtig uitzicht over de oude stad, met name bij ondergaande zon.

Rond Bukhara vind je onder andere de oude memorial van Chor Bakr (city of dead), het buitenhuis van de laatste emir van Bukhara en het prachtige religieuze complex van Bakhoutdin Naqshbandi.

Samarkand is niet alleen de stad van schoonheid, romantiek en poëzie, het is ook een 'gewone Sovjetstad'. Rond de monumentale gebouwen is een Russische stad verrezen, die veel van het romantische verleden heeft weggehaald. Maar wie over het Registan loopt of door de Sjah-i-Zinda vergeet al snel de stad om zich heen en laat zich wegvoeren door de schoonheid van eeuwenoude bouwwerken.
Het beroemdste plein van Oezbekistan, en één van de mooiste ter wereld, is het Registan. Dit plein in het centrum van de stad wordt omgeven door drie madrasah's.
De Gur Emir, het mausoleum van Timor Lenk, is één van de meest monumentale gebouwen van het tijdperk der Timoerieden. Bezoek ook zeker de bazaar en de ernaast gelegen Bibi Khanum moskee, een reusachtig bouwwerk.
Op een heuvel aan de rand van het vroegere Afrasiab, ligt het complex van Sjah-i-Zinda, voorzien van het prachtigste mozaïekwerk dat Oezbekistan rijk is. Deze necropolis (dodenstad) bevat vele prachtige mausolea.

Rond Samarkand liggen de Ulugbek Observatory en het mausoleum van Sint Daniël, zowel geëerd door volgers van de Islam, het Jodendom en het Christendom.

Door een aardbeving in 1966 is van de lange geschiedenis van Tashkent weinig terug te vinden. Door de woonblokken langs brede boulevards herinnert de stad direct aan haar Sovjet-verleden. Maar in het centrum is het nieuwe Oezbekistan te vinden: grote megalomane monumenten en gebouwen, neergezet ter meerdere eer en glorie van alleenheerser Karimov en betaald met geld verdiend met de gasexport.

In het centrum liggen een aantal goede musea. Verder is het aan te raden even rond te dwalen over de uitgestrekte markt, die bij een van de weinige oude wijken ligt. Bezoek zeker ook even het Amor Timur Square. 
Door de centrale ligging tussen Oost en West kent Tashkent vele goede restaurants van Turks tot Koreaans. En natuurlijk mag je het lokale gerecht, de pilav, niet missen!

Osh is de tweede stad van Kirgizstan en de grootste stad in de Ferganavallei. Er wonen zowel Oezbeken als Kirgiezen in de stad, de grens met Oezbekistan is dan ook vlakbij. Bezoek zeker de bazaar in Osh, een van de grootste van Centraal-Azië. Overal kraampjes, kopers en verkopers. Veel textiel, veel broden, vlees, groenten en fruit.
Liefhebbers kunnen de heilige berg van Osh, de Suleiman Gora beklimmen. Dit is een plegrimsoord voor moslims, Mohammed zou hier ooit gebeden hebben. De meest beroemde pelgrim, die hier een kleine moskee (de Dom Babura) heeft gebouwd, was Babur, geboren in de Ferganavallei en stichter van de Indiase Moghuldynastie.

Vanaf nu begint de grote doorsteek door het centrale berglandschap van Kirgizië. Per jeep of minibus vertrek je richting Uzgen. Daar bezoek je een complex van drie oude mausolea, een van de weinig historische bezienswaardigheden van Kirgizië. Op 1600 meter hoogte ligt hier het dorpje Arslanbob. De bevolking is Oezbeeks en verschilt dus van de Kirgiziërs. Je slaapt in een homestay. Arslanbob is een heerlijk rustige plek na het hectische Osh. Je kunt een wandeling maken door het dorp of door de uitgestrekte bossen met walnootbomen en watervallen. Arslanbob staat in de hele regio bekend om de uitstekende walnoten.

Vervolgens rijd je langzaam maar zeker verder de bergen in. Steeds verder laat u stedelijke nederzettingen achter je, totdat je een hoge pas oversteekt en het blauwe water van het Toktogulmeer ziet schitteren. Je overnacht in een eenvoudig hotel in de Kazarman.

Je trekt nog dieper de bergen in, tot het grote bergmeer Son Kul, op een hoogte van 3.000 meter. Het Son kul meer ligt op het Son Kul plateau op 3016 meter, dit is het geografische midden van Kirgizië. Het meer is 18 km breed en 29 km lang. Bij het meer zijn een aantal yurt-camps, ook enkele speciaal voor toeristen. De mensen wonen er zelf 3 maanden per jaar met hun families en kuddes vee en paarden.
Hier tref je het klassieke Kirgiese nomadenbestaan aan; yurts en haar bewoners, kudden schapen en koeien, weidse vlakten, paarden, cowboys. Dit is de kern van het traditionele Kirgizië!
Je overnacht in een yurt met basisfaciliteiten en hebt 's middags de mogelijkheid om te wandelen or paardrijden op het bergplateau en kennis te maken met het nomadenbestaan.

U rijdt verder over bergpassen en door schitterende valleien naar de karavanserai Tash Rabat. Dit, in de tiende eeuw gebouwde klooster, was eeuwenlang een toevluchtsoord voor zijdekaravanen uit Kashgar om zich te beschermen tegen sneeuwstormen en bandieten. De karavanserai ligt ingeklemd tussen ongenaakbare rotspieken in een schitterende smalle vallei. We overnachten in yurts in de prachtige vallei, waar je mooie wandelingen kunt maken.

Kashgar is al meer dan 2000 jaar een handelspost tussen oost en west. Goederen, ideeën en godsdiensten trokken met karavanen over de bergpassen in het westen richting Perzië, India, het Midden-Oosten en Europa en door de woestijnen in het oosten naar China.
Deza geschiedenis kan je terug vinden in de smalle straatjes van het centrum, de grote moskee en de beroemde markten. Kashgar is een stad van de Oeigoeren, een Turks en Islamitisch volk. Maar de laatste jaren zijn ook veel Han-Chinezen in dit deel van China komen wonen.

Je vertrek in de avond met een nachttrein naar Turpan. De treinreis duurt ongeveer 14 uur en je slaapt op een softsleeper.

Na een treinreis langs de randen van de Taklamakan kom je aan in de oase van Turpan, lang een halteplaats op de Zijderoute. Dit is een van de laagst geleden gebieden ter wereld (-154 meter) en één van de warmste plaatsen van China. De trottoirs in het centrum zijn gelukkig overdekt door wijnranken en bieden dus veel schaduw. Direct buiten Turpan liggen de ruïnes van de oude hoofdstad van de Oeigoeren.

Dunhuang is een kleine stad, die ligt in een oase aan de voet van de bergen. Hier ontwikkelde zich vanaf de 4e eeuw een belangrijk Boeddhistisch centrum. Het Boeddhisme bereikte China via de Zijderoute. Eeuwenlang stopten hier karavanen, of om al biddend te vragen om een veilige reis of om juist te bedanken na een veilige aankomst. De grotten bij Dunhuang zijn versierd met beeldhouwwerk en schilderingen en hier zijn duizenden oude geschriften gevonden.

Xi'an vormt het hart van de oude keizerrijken van China. Hier ontstonden de eerste dynastieën en hiervandaan vertrokken de grote karavanen met zijde naar het westen. Op een uur rijden buiten de stad vind je een van de grootste en indrukwekkendste archeologische vondsten ter wereld: het Terracotta Leger. Dit indrukwekkende leger van duizenden terracotta krijgers, strijdwagens en paarden op ware grootte bewaakt het mausoleum van de eerste keizer van China, overleden in 210 voor Christus. Een indrukwekkend aanzicht.

Het huidige Xi'an is een miljoenenstad. In het centrum is echter duidelijk het stratenpatroon uit vroeger millenia te herkennen. In tegenstelling tot de meeste steden in China zijn in Xian de stadsmuren, poorten en torens is intact gebleven. Boven op de muur kan je fietsen huren en in ongeveer een uur de hele muur rondrijden (15km).

Breng ook een bezoek aan de grote moskee en de Wild Goose Pagoda, een boeddhistische tempel. Soeveniers en allerlei specialiteiten kan je prima in de gezellige islamitische wijk kopen. Hir vind je ook een bijzondere moskee in Chinese stijl.

Beijing stond vroeger bekend als Peking. De hoofdstad van China combineert de hoogtepunten van het oude keizerlijke China met de dynamiek van de zich razendsnel ontwikkelende grootmacht van de 21e eeuw. In en rond Beijing zijn veel bezienswaardigheden, je zult minimaal 2 dagen nodig hebben om de belangrijkste hiervan te kunnen bewonderen.
Breng zeker een bezoek aan de Verboden Stad, misschien wel het hoogtepunt van Beijing. In dit ommuurde complex van paleizen, pleinen en ontvangstzalen leefden meer dan 500 jaar de machthebbers van China. Voor gewone stervelingen was deze stad verboden terrein. Nu kun je hier zelf zien hoe de keizers en de hofhouding van de Qing en Ming dynastieen vroeger leefden. Voor de hoofdpoort van de Verboden Stad strekt het immense Tiananmen Plein zich uit, ofwel het Plein van de Hemelse Vrede. Midden op het plein staat het mausoleum van de Grote Roerganger Mao.

Ten noorden van Beijing golft de Grote Muur door het heuvellandschap. De muur is wellicht de grootste van alle menselijke bouwwerken en is gebouwd om de barbaren buiten China te houden. De eerste stukken muur werden meer dan 2000 jaar geleden aangelegd. Nu is het een van de grootste toeristische attracties van China. Alleen door zelf op de muur te lopen besef je de bizarre omvang van dit project. Vanuit Beijing kan je de muur op verschillende plaatsen bezoeken.

Een paar kilometer buiten het centrum ligt een derde hoogtepunt van het keizerlijke China, het Zomerpaleis. Aan de oevers van het Kunming meer liggen de paleizen, tempels en tuinen waar de keizers zich vroeger terugtrokken om aan de hitte van de stad te ontsnappen. Ondanks de grote aantallen Chinese en buitenlandse bezoekers is het heerlijk hier rond te dwalen. En misschien is het juist wel leuk om te zien hoe de Chinese toeristen zich in groepen gehaast langs de paleizen laten leiden.
 
De moderne tijd heeft Beijing in hoog tempo doen veranderen in een stad met imposante hoogbouw en brede verkeersaders. Toch bestaan ze nog altijd: de traditionele hutongs. In deze volkswijken staan de lage huisjes dicht op elkaar. Dwalend door de straatjes en steegjes maak je kennis met het leven van de gewone Chinees: kleine winkeltjes, vrouwen die zittend voor hun huisje het eten klaarmaken, kooitjes met zangvogels aan de gevels en overal spelend kinderen. En misschien vind je hier wel een klein restaurantje waar ze de beroemde Pekingeend klaarmaken.

Na een onvergetelijke reis vlieg je vandaag terug van Shanghai naar Amsterdam.